Buren weken dood in huis zonder dat iemand het doorhad: 'Hoe kon dit gebeuren?' (2025)

© Google Streetview

RTL

Bewoners aan de Stationsstraat in Vlaardingen roken al weken een vreemde stank. Vrijdag werd duidelijk wat het was, toen de politie het lichaam aantrof van hun buurman, die al een paar weken dood in de woning lag.

Tot groot ongeloof in de buurt gebeurde het vier dagen later opnieuw: zijn overbuurman werd maandag dood in zijn huis gevonden. Ook hij lag daar al weken. Beide mannen zijn een natuurlijke dood gestorven, zegt de politie.

De twee sterfgevallen zorgden voor schrik en ongeloof bij buurtbewoners. 'Hoe kon dit gebeuren zonder dat iemand het door had', vragen ze zich af.

Bewuste keuze

Details over deze mannen zijn niet bekend, maar in algemeenheid is sociaal geïsoleerd leven vaak een bewuste keuze, zegt Anja Machielse. Ze is hoogleraar humanisme en sociale weerbaarheid bij de Universiteit voor Humanistiek. Mensen trekken zich om verschillende redenen terug uit de maatschappij.

"Het kan komen doordat mensen teleurgesteld zijn over bijvoorbeeld vriendschappen. Ze denken dat dit niet voor hen is weggelegd. Ook kan het zo zijn dat iemand is misbruikt, waardoor je andere mensen niet meer vertrouwt."

"Jezelf terugtrekken is een overlevingsstrategie uit angst pijn te worden gedaan", zegt ze. "Mensen creëren hun eigen wereld, omdat ze zich daar veilig in voelen."

Soms gaat dat best goed, maar vaak drastisch fout.

Tussen bergen afval

Tuğrul Çirakoğlu komt in zijn werk de extreemste gevallen tegen. Met zijn reinigingsbedrijf De Frisse Kater maakt hij huizen schoon waar een lijk is gevonden.

Hij vindt mensen tussen bergen afval, met poep op de muren en een ondergepoept matras, maar ook wel te midden van design meubels in een net huis. Hij komt in huizen waar mensen weken liggen, soms zelfs jaren.

Çirakoğlu ziet de wanhoop met de jaren toenemen. "Voorheen was het ondenkbaar dat ik naar locatie ging en eerst honderd afvalzakken moest vullen voordat ik op de plek kon komen waar het lichaam lag, nu is dat normaal. Mensen zien geen uitweg meer. De maatschappij is drastisch verhard."

Geen contact met buren

Sociaal contact met buren bestaat op heel veel plekken in Nederland niet meer, ziet hij. "Mensen praten niet meer met elkaar. Iedereen is bezig met z'n eigen dingen. Ik noem het tegenwoordig BV Nederland. Als je geen economische waarde hebt, word je opzij geschoven, en moet je het maar lekker uitzoeken."

Hij vindt dat veel mensen op zichzelf gericht zijn. Dit heeft tot gevolg dat we onze omgeving verwaarlozen. "Misschien zou het goed zijn als we even een stapje terugnemen en nadenken over wat echt belangrijk is, zoals dat je je buren kent."

"Je hoeft niet elke dag bij elkaar over de vloer te komen, maar je kunt elkaar wel een beetje in de gaten houden. Zorg bijvoorbeeld dat je een telefoonnummer van elkaar hebt en ga soms even langs."

Rol individualisering

Ook hoogleraar Machielse ziet een samenleving waarin individualisering ver is doorgedrongen. Maar in het geval van sociaal geïsoleerde mensen is het vaak complexer dan gedacht. "Zo iemand leeft heel teruggetrokken. Soms proberen buren het wel, maar heeft iemand er geen behoefte aan. Dan wil je je ook niet opdringen."

"Het versterkt zich", zegt ze. "Iemand die geïsoleerd leeft, is zich vaak niet bewust van zijn eigen rol in het zoeken van contact."

'Aandacht voor eenzaamheid blijft nodig'

De gemeente Vlaardingen laat in een reactie weten dat het onopgemerkt overlijden van twee mensen in dezelfde straat laat zien dat er aandacht nodig blijft voor het tegengaan van eenzaamheid.

De gemeente probeert daar zelf aan bij te dragen door plekken te creëren waar mensen elkaar ontmoeten. Zo zijn er twee buurtkamers in de stad waar mensen een kop koffie kunnen drinken. Ook is er een opbouwwerker in de wijk, die optreedt als verbinder tussen bewoners en instanties, en er is een wijkmanager die veel contact heeft met bewoners uit de wijk.

"Op die manier proberen we erachter te komen wat er allemaal in de wijk speelt en waar we nog bij kunnen helpen", zegt een woordvoerder. Als mensen zich zorgen maken over een buurman of buurvrouw, is het advies dat te melden bij de wijkagent.

In onze geïndividualiseerde samenleving bestaat geen kant-en-klare oplossing voor dit probleem. "Was het maar waar", zegt Machielse. Toch zijn er wel laagdrempelige opties voor buren die zich zorgen maken. "Je kunt contact zoeken met een wijkagent of sociaal werker. Dat zijn soms mensen die wel contact kunnen krijgen met zo iemand."

'Vinden het fijn om met iemand te praten'

Zelf heeft ze voor haar onderzoek ook contact met mensen die sociaal geïsoleerd leven, twee keer per jaar. Het is vaak hun enige contact. Als onderzoeker is ze een veilig iemand voor zulke mensen; ze komt niet té dichtbij.

Wat haar dan altijd opvalt: "Als het erop aankomt, vinden mensen het toch fijn om met iemand te praten." Ze kent sociaal werkers die lang letterlijk door de brievenbus met iemand hebben gepraat, en zo toch een band hebben kunnen opbouwen.

Machielse ontdekte in de 25 jaar dat ze leven in sociaal isolement onderzoekt hoeveel mensen er zijn zonder netwerk. En dat de mensen die ze spreekt, vaak ook weten dat het zo afloopt. "Vaak zeggen ze zelfs: ik hoop dat het niet te lang duurt voordat iemand mij vindt."

Lees meer over